Her sosyal fenomende olduğu gibi Maker Kültürü de kolay tanımlanmayan bir olgu olarak dikkat çekiyor. Maker dünyası, bir kültürel hareketin tüm niteliklerine sahip olsa da uygulandığı duruma göre farklı değerleri temsil eder.
En basit tanımıyla Maker Kültürü, esnaf ve lonca ruhunu yeniden yaratmak için ortaya konulan bir kültürdür. Maker kültüründe her bir birey üretici rolünü üstlenir ve bir bakıma kendi üretim bandını, kendisi yaratır. Kültür, bireyleri üretmeye zorlar; her ne kadar asıl gayesi olmasa da “hazır-tüketim” alışkanlığını rafa kaldırmayı amaçlar.
Maker Kültürü, insanlar birbirlerine yardım ederken yüz yüze etkileşim yaratacak bir köprü görevini de üstlenir. Bu sayede insanlar yeniden paylaşmaya, üretmeye ve birbirleriyle etkileşime girerek farklı vizyonlar edinebilirler. Bu doğrultuda bireyler fikirlerini, daha özgün tasarımlar haline getirebilir ya da gözlerinin önünde olan “basit” çözümleri görebilirler.
Bireylerin bu kültürü bu kadar kolay benimsemeleri biraz da genetik kodlamamıza dayanıyor. Nesiller boyu günümüzdeki imkanlara sahip olmayan insanoğlu, tüm ihtiyaçlarını “icat” yaratırcasına geliştirirken, üretim bantları ve seri üretime kadar bu sürecin devam ettiğini söyleyebiliriz. Bu sebeple günümüzde de bireyler hazır alışkanlığını bırakıp, yemek tarifinden el becerisi gerektiren birçok konu için internetten yararlanıyorlar.
Ne zaman ve neden ortaya çıktı?
Sene 2005’i gösterdiğinde dünya Maker Kültürü ile tanıştı. “Maker Faire” yaratıcısı Dale Dougherty tarafından ortaya atılan Maker yaklaşımının “kültür” halini alması ise çok da uzun sürmedi. Dougherty’nin konuya olan bakış açısı, Maker Kültürü’nü daha iyi anlayabilmemiz açısından yol gösterici olabilir;
“Maker ruhunun temelinde rekabet yerine paylaşım, para yerine yetenek, ezber bilgi yerine deneyim vardır. İnternette bulacağınız modellerle, 3 boyutlu yazıcılar yardımı ile eskiden haftalarca süren ve çok pahalıya mal olacak prototipleri, bugün çok hızlı ve ucuza yapabilirsiniz. Arduino, Littlebits benzeri elektronik devreler ve bileşenler sayesinde, detay bilgiye ihtiyaç duymadan, yapabilecekleriniz hayal gücünüz kadar sınırsız. Tek yapmanız gereken aklınızdan geçenleri bir arama motoruna yazmak!”
Maker Hareketi temel olarak Kendin Yap Kültürü (DIY Kültür) ile teknolojinin bir araya gelmesiyle oluşan bir akımdır. Maker dünyası son derece geniş bir yelpazaye yayılır ve sınırları biraz da bireylerin hayal gücüyle ölçülebilir. Burada tek dikkat edilmesi gereken nokta, ortaya konulan ürünün fayda sağlaması gerekliliğidir.
Türkiye’de Maker Kültürü
Dünya genelinde önemli bir kitleye sahip Maker Hareketi ve Kültürü, ülkemizde de son derece ilgi görüyor. Bu konuda düzenlenen workshop çalışmaları, seminer ve fuarlar Maker Kültürü hakkında bilgi sahibi olmak isteyen bireylere yardımcı olmayı amaçlıyor. Bireyler bu konuda kitaplardan da önemli bilgi edinebilirler. Bu konuda özellikle ABA Yayıncılık’ın Arduino ile üretim süreçlerinden giriş seviyesinde bilgi veren birçok kitaba kadar geniş bir kütüphanesi olduğunu belirtmek gerekiyor.
Kaynak:
- https://www.barnesandnoble.com/blog/maker-101-what-is-a-maker-exactly/
- https://inventionland.com/blog/makers-maker-movements-what-is-maker-culture/
- https://openfab.ozyegin.edu.tr/tr/blog/maker-hareketi-nedir
İlgili Kitaplar
