Bireyin doğumundan itibaren başlayan konuşma süreçleri kendi yaşına uygun bir şekilde gelişme göstermelidir. Çocuklarda konuşma gelişimi de çocukların konuşmayla birlikte diğer gelişim süreçlerine doğrudan etkide bulunmaktadır. Bir dilin öğrenilmesi ile başlayan süreç, dilin amaçlarına uygun olarak doğru şekilde kullanılmasını gerekli kılmaktadır.
Ancak yaşanan birtakım sağlık sorunları, dilin gelişimine ve konuşmanın aksamasına neden olabilmektedir. Doğumuyla birlikte gelişmiş sayılabilecek bir duyma yetisine sahip olan bebekler, çevreden duydukları kelimelerle konuşmayı öğrenirler. Dönemsel bazda konu incelenirse; ilk 12 aylık dönemde konuşma temellerinin atıldığı söylenebilir. Sonraki 3 yıllık süreçte de konuşma gelişimi önemli aşamalara tabi olmaktadır.
Bebeklerin konuşma gelişimi için doğum sürecinden itibaren işitme sonrasında konuşmaya aktif katılımı gerekmektedir. Bu durum normal şartlarda seyrinde giderken rahatsızlık durumlarında sekteye uğrayabilir.
Çocuklarda Konuşma Gelişimi Aynı Hızda mı Gerçekleşir?
Çocuklarda konuşma süreçleri ve aşamaları gelişimsel anlamda birbirinden farklıdır. Bazı çocuklarda diğerlerine nazaran daha hızlı sürede konuşmayı öğrenebilmektedir. Diğer çocuklar ise belirli süre boyunca kelimeleri hatalı telaffuz edebilirler. Ancak herhangi bir sağlık sorunu ya da tedavi sürecine ihtiyaç duyulmuyorsa çocuklarda konuşma gelişimi seyrinde tamamlanmaktadır.
Çocuklarda sıklıkla görülen konuşma problemleri şöyle sıralanabilir:
- Telaffuz hataları,
- Geç konuşma,
- Akıcı bir şekilde konuşamama,
- Dili ifade etme sırasında sorunlar yaşama,
- Dili anlamada problemler yaşama.
Çocuklarda görülen konuşma problemlerine neden olan çok sayıda faktör bulunmaktadır. Birden çok nedene bağlı olabilen sorunlar, tek bir faktörden de kaynaklanabilmektedir.
Konuşma Sorunları Nasıl Çözülür?
Seslere yeterli sayılabilecek düzeyde tepki vermeyen çocukların işitme testleri ile duyma durumları incelenmelidir. Sonrasında ise konuşma sorunlarına yönelik bir uzman desteği almakta yarar bulunmaktadır. Bu sayede sorunların erken teşhis edilmesi ve tedavilere erken başlaması imkanı ortaya çıkabilir. Erken teşhis ve devamında erken tedavilerin uygulanması ise konuşma sorunlarının pek çoğunu bertaraf etmede oldukça işlevseldir.
Konuşma sorunlarının varlığını göz önüne alırken ebeveynlerin çocuk gelişim süreçlerine dikkat etmeleri tavsiye edilebilir. Yani her çocuğun gelişme süreçleri farklı olmakla birlikte bazı yeterliliklerin belirli yaş aralığında elde edilebileceği unutulmamalıdır.
Çocuklarda konuşma gelişimi hakkında detaylı bilgi almak için Prof. Dr. Barış Korkmaz’ın Dil ve Beyin 1 kitabına Google Books üzerinden ulaşabilirsiniz. Diğer yayınlara da aba Yayın resmi internet sitesinden erişebilirsiniz.
