Biyolojik cinsiyet; anatomik yönden bir kişinin kadın ya da erkek olmasına belirleyen özellikler olarak tanımlanmaktadır. Cinsel kimlik nedir hususu biyolojik cinsiyet tanımıyla örtüşmektedir. Biyolojik cinsiyetin belirlenmesinde belli başlı özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler arasında; kromozomlar, cinsel hormonlar, dış ve iç cinsel organlar, üreme hücrelerinin geliştiği dokular ve ikincil cinsiyet yer almaktadır. Bu özelliklerin varlığı kişinin gelişim sürecinde kadın ya da erkek olarak cinsiyetinin belirlenmesine olanak tanımaktadır.
Kişinin gelişimi içerisinde yer alan özelliklerin varlığı bazı bireylerde farklılık göstermektedir. Bazen bir insanın bedeninde her iki cinse ait cinsel organlarda bulunabilir. Yine bir diğer değişik isimle tanımlanan toplumsal cinsiyet kavramı da bulunmaktadır. Toplumsal cinsiyet; farklı kültürlerde, coğrafyalarda ve farklı tarihsel zamanlarda kadınlara ve erkeklere toplumsal olarak yüklenen roller ve sorumluluklar bütünü olarak ifade edilmektedir. Bu tanım tipik olarak kadınlara ya da erkeklere ait özellikleri ve becerileri değişik durumlarda kadın ve erkeklerden beklenen davranış biçimlerini içermektedir.
Cinsel kimlik nedir sorusu toplumsal cinsiyet kavramında da oldukça önemli bir yere sahiptir. Her iki cinse ait davranış biçimleri başta aile olmak üzere arkadaşlar, söz sahibi kişiler, dini ve kültürel öğretilerin etkisi altında kalmaktadır. Yine bu davranış biçimleri okul, işyeri, basın ve yayın organlarının etkilerine göre de şekillenmektedir. Toplumsal cinsiyet kavramı kadın ve erkeğin toplum içindeki farklı rollerini belirlemektedir.
Cinsel Kimlik Nedir? Biyolojik Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Farkları
Toplumsal cinsiyet kavramı; toplum içerisinde yer alan kadın ve erkeğin sosyal konumlarını, ekonomik ve politik güçlerini yansıtan bir unsurdur. Ayrıca bu kavram karşı cinslerin toplumdaki rollerine etki etmektedir. Kısacası toplumsal cinsiyet kavramı; kişinin kendisini bir erkek ya da kadın konumunda göstermek için yaptığı ve söylemde bulunduğu şeylerin tümü olarak tanımlanmaktadır. Bunlara ek olarak bireyler arasında doğuştan var olan biyolojik cinsiyet farklılığı toplumsal bir eşitsizlik yaratmamaktadır.
Cinsel kimlik nedir sorusu toplumlardaki kadın erkek cinsiyet farkını ele almaktadır. Toplumlarda kadına ve erkeğe yüklenen toplumsal cinsiyet rolleri ve sorumlulukları bireyler arasında bir eşitsizlik ve ayrımcılık oluşturmaktadır. Bu durumun temel dayanağı çoğu toplumun ataerkil bir yapıya sahip olmasından gelmektedir. Ataerkil toplumlardaki cinsiyet üzerine kalıplaşmış olan durum cinsiyetçi yaklaşımın olmasıdır.
Biyolojik cinsiyet ve toplumsal cinsiyet her ne kadar farklı kavramlar olsa da birbirleriyle bağlantılı kavramlardır. Toplumsal cinsiyet kavramı; kadın, erkek ve transseksüel olarak içsel algıları ifade etmede de kullanılmaktadır. Biyolojik cinsiyet ise; doğuştan bir kişinin erkek ya da kadın olmasını belirleyen özelliklerin varlığı olarak tanımlanmaktadır.
Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Nedir?
Cinsel yönelim; belli bir cinsiyete sahip olan bireydeki duygusal, romantik ve cinsel çekimi ifade etmektedir. Cinselliği oluşturan 4 unsurdan birisi de cinsel yönelimdir. Cinsellikle ilgili diğer unsurlar ise; biyolojik cinsiyet, toplumsal cinsiyet kimliği ve toplumsal cinsiyet rolüdür. Toplumsal cinsiyet kimliği; erkek ya da kadın olmaya ilişkin psikolojik duyum olarak tanımlanmaktadır. Toplumsal cinsiyet rolü ise; eril ya da kadınsı davranışları belirleyen kültürel normlara uyum süreci olarak ifade edilmektedir. Cinsel kimlik nedir durumu hemen hemen her toplumda cevabını arayan bir soru olarak tarih boyunca yer almaktadır.
Tanımlanmış 3 cinsel yönelim ise kişinin kendi cinsiyetinden birine yönelmesi olan eşcinsellik, kişinin karşı cinsten birine yönelmesi olan heteroseksüellik, kişinin her iki cinsiyete de yönelmesi olan biseksüelliktir. Cinsel yönelim, duyguları ve kendilik kavramını içerdiği için cinsel davranıştan farklıdır. Bireyler davranışlarıyla cinsel yönelimlerini ifade edebilecekleri gibi ifade etmemeyi de tercih edebilirler.
Eşcinsel ya da biseksüel yönelimli insanlara çeşitli toplumlarda farklı tepkiler ve yaklaşımlar sergilenmektedir. Kimi toplumlarda bu durum sıradan olarak kabul edilirken, kimi toplumlarda ise ayıp, günah ve hatta suç olarak sayılmakta ve cezalandırılmaktadır. Ancak bu tür cinsel yönelimlerin dışında diğer insanlardan hiçbir farkı olmayan bu insanlara ayrımcılık yapmak ya da baskı uygulamak son derece yanlış bir tutumdur.
Cinsel kimlik nedir sorusu kendini biyolojik cinsiyetinden farklı olarak algılayan insanlar açısından da oldukça önemlidir. Toplumun genel beklentisine uymayan bu durum karşısında birey bunu en yakınları ile paylaşamamaktadır. Trans bireyler olarak özgürce kendileri için tasarladıkları cinsiyete uygun yaşama ortamı arayışları, dış üreme organlarında ve bedeninde değişiklik yapmak için destek bulma çabaları yıllar boyunca süregelmektedir. Bu özellikte olan bireyler için toplumda ayrımcılık yapılarak ötekileştirilmeleri insan haklarına aykırı olan örseleyici yaklaşımlar olarak tabir edilmektedir.
Cinsel kimlik nedir sorusu hakkında detaylı bilgi için Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Cinsel Sağlık Bilgileri Eğitimi kitabına Google Books’tan ve aba Yayın sitesinden ulaşabilirsiniz.
