Teknolojinin hızlı bir şekilde gelişmesi pek çok alanın da aynı şekilde değişime uğramasına yol açmıştır. Bu anlamda teknolojideki gelişim, biyoteknoloji alanını da etkilemiştir. Piyasada yer alan ürün ve hizmetlere yönelik süreçler gelişmiştir. Biyoteknolojide ürün geliştirme süreçleri de aynı doğrultuda gelişime uğramıştır. Biyoteknoloji alanında artan rekabet, firmaların iş süreçlerini geliştirmelerini zorunlu kılmaktadır. Biyoteknoloji çalışmaları yeni ürün geliştirme stratejileri üreterek rekabete ayak uydurmalıdır. Biyoteknoloji işletmelerinin gelişim süreçlerinde dikkate alması gereken bazı unsurlar vardır. Bunlar şöyledir:
- Küresel ihtiyaçları tespit etmek,
- Ürünleri test etmek,
- Doğru ar-ge altyapısı geliştirmek,
- Gelişen ar-ge altyapılarını pazara sunmak.
Herhangi bir ticari sektörde faaliyet gösteren firmaların iş devamlılığı için mevcut işlerini sürekli olarak geliştirmeleri gerekmektedir. Biyoteknoloji örnekleri bu anlamda işletmelere yol gösterici niteliktedir.
Biyoteknolojide Ürün Geliştirme ve İş Geliştirme Aşamaları
İşletmelerin mevcut iş süreçlerinin ve büyüme fırsatlarının analitik şekilde incelenmesi, mevcut fırsatların uygulamaya geçirilmesi, düşünülenlerin denenmesi ve sürecin yönetilmesine yönelik tüm süreçler ‘iş geliştirme’ kavramını tanımlamaktadır. Biyoteknolojide ürün geliştirme ve iş geliştirme sürecinin en başında büyüme fırsatlarının tespit edilmesi bulunmaktadır. Bu fırsatları ortaya çıkarmak için yapılabilecek pek çok eylem bulunmaktadır.
Bu süreç, öncelikle işletmelerin iç kaynaklarının optimize edilmesi ile yapılacak bir süreç olurken aynı zamanda firmanın dış kaynaklara ulaşması, farklı işletmelerle stratejik işbirlikleri yapılması da iş geliştirme sürecini sağlayabilir. Bu açıklamalara dayanarak iş geliştirme kavramının taşıması gereken unsurlar şunlardır:
- İşletmenin pek çok temel faaliyetlerini koordineli olarak yürütmek,
- Mevcut iş ağı ve işbirlikleri kurmak,
- Ürün portföyü ve müşteri ağına yenilikler getirmek,
- Tüm bunları geliştirmek.
Biyoteknoloji alanında akademik girişimcilik söz konusudur. Bu nedenle biyoteknoloji gibi alanlarda uzun soluklu bir başarı için iş geliştirme süreçleri son derece önemlidir.
Biyoteknolojide Ürün Geliştirme ve İş Geliştirme Neleri Gerektirmektedir?
Biyoteknolojide ürün geliştirme ve iş süreçleri için yapılması gereken bazı unsurlar vardır. İş geliştirme süreçleri çoklu fonksiyonların koordinasyonunu gerektirmektedir. Bu nedenle iş geliştirme süreçlerinde takım çalışması hayati bir öneme sahiptir. İyi bir takım oluşturulduğunda iş geliştirme süreçlerinden elde edilen verim oldukça artmaktadır. İş geliştirme süreçlerinde pek çok aşama bulunmaktadır. Bu aşamalardan herhangi birini atlayarak süreci hızlandırmak düşünülebilir. Ancak şu unutulmamalıdır ki bu aşamaların her biri, birbirini desteklemektedir.
Yani bir aşamanın yerine getirilmesi, bir sonraki aşama için gerekli olan altyapıyı oluşturmaktadır. Ayrıca her aşamanın kendine özgü faaliyetleri bulunmaktadır. Her aşamada ortaya koyulan çıktılar, sürecin devam etmesine ya da tamamlanmasına yönelik kararların oluşmasını sağlar. İş geliştirme süreçleri bir proje olarak düşünülmelidir ve idaresi de proje yönetimi sistematiği ile sağlanmalıdır. Biyoteknoloji alanı, diğer pek çok alandan farklı bir yapıya sahiptir. Biyoteknoloji alanı bu farklı yapısı nedeniyle farklı gereksinimler ortaya çıkarmaktadır.
İş ve Ürün Geliştirme Gereksinimleri Nelerdir?
Biyoteknoloji alanında iş ve ürün geliştirme süreçleri diğer sektörlere göre güçlü bir finansal altyapı, teknik altyapı ve uzman insan kaynağı gerektirmektedir. Bu sektörde araştırma, geliştirme ve ticarileşme süreçleri oldukça uzun olabilmektedir. Süreçlerin uzun olması da bu alanda sağlam işbirliklerinin kurulmasını gerektirmektedir. Bu durumda, alanda yapılan çalışmalar sonucunda iş geliştirme stratejilerinin üretilmesi önemlidir. İş geliştirme sürecinde biyoteknoloji firmaları ilk olarak bilgi geliştirme sürecini başlatmaktadır.
Sonrasında da teknoloji geliştirme süreci gerçekleştirilmektedir. Geliştirilen teknoloji çerçevesinde ürün geliştirme ve ticarileşme süreçleri tamamlanır. Basit haliyle bir biyoteknoloji firmanın iş geliştirme süreci bu şekilde ilerlemektedir. İş geliştirme sürecinin her bir aşaması birbirinden farklı işbirliği süreçlerini gerektirmektedir. Her ne kadar süreç içerisinde devlet teşvikleri ve yatırım fonları sürece destek olsa da biyoteknolojide ürün geliştirme sürecinde muhakkak büyük bir firma ile anlaşılmalıdır. Büyük firma ile yapılan işbirliği, ürün gelişimine ciddi anlamda katkı sağlamaktadır.
Bilgi Geliştirme Aşaması Nedir?
İş ve ürün geliştirme sürecinde ilk basamağın bilgi geliştirme aşaması olduğunu söylemiştik. Bu aşama yoğun bir akademik çevreyi gerektirmektedir. Bu süreç genellikle laboratuvar ortamlarında yürütülmektedir. Laboratuvarlarda yapılan çalışmalar sonucunda bilgi elde edilmeye çalışılmaktadır. Biyoteknoloji geliştirme süreçlerinde bilgi edinmek için gerçekleştirilen bu ilk aşama, sürecin en çok yatırım gerektiren aşamasıdır. Süreç içerisinde hedeflenen; teknolojiyi geliştirmek, teknolojinin uygulanabilirliğinin kanıtlanmasını sağlamak ve teknolojinin gösterilebilir hale getirilmesidir.
Bu aşamadan sonra, ikinci olarak teknoloji geliştirme sürecine geçilmektedir. Teknoloji geliştirme süreci akademik çevreden daha fazlasını gerektirmektedir. Bu aşama artık teknoloji ispatının ileri boyutuna geçildiği, prototip oluşturma sürecidir. Bu aşamada erken evre sanayi işbirlikleri son derece önemlidir. Bu süreçte teknolojinin tam olarak gösterilmesi önem kazanmaktadır. Ayrıca mevcut teknolojinin geliştirilmesi ve prototipin ortaya koyulması da diğer yapılması gerekenleri tanımlamaktadır.
Teknoloji Geliştirme Sürecinde Başka Neler Önemlidir?
Bu süreçte pilot planlama yapmak, ölçek büyütmek yapılması gereken diğer işlerdir. Örneğin herhangi bir ilacın geliştirilmesi için preklinik çalışmalar teknoloji sürecinde yapılmaktadır. İlaçlarla ilgili Faz 1 çalışmaları da yine bu sürece denk gelmektedir. Ürün bu süreçte, laboratuvar ortamdan çıkarak gerçek ortama gelmektedir. Biyoteknolojide ürün geliştirme ve iş süreçleri her aşamada yoğun akademik ve sanayi işbirliğini gerektirmektedir. Herhangi bir ürünün teknoloji geliştirme süreci tamamlandıktan sonra ticarileştirme süreci gelmektedir.
Bu aşama yine sanayi çevresi ile alakalıdır. Yani akademik çevreden ziyade ticarileşme süreci sanayi işbirliği ile doğrudan alakalıdır. Bu aşamada, geliştirilmiş olan ürünün artık pazara sunulması gerekmektedir. Herhangi bir ilaç için bu aşama, Faz 2 ve Faz 3 aşamalarına denk gelmektedir. Yani bu aşama, ilacın daha geniş kitleler tarafından denendiği bir aşamadır. Ürünlerin yüksek ölçekli üretimi için ruhsat ve izinler alınmalıdır. Ardından geniş çaplı üretimler için doğru bir planlama yapılmalıdır. Bu süreç içerisinde; ürünün ticaret stratejileri oluşturulmaktadır. Yani fiyatı, satış planları ve dağıtım kanalları bu süreçte ortaya koyulmaktadır. Tüm bu aşamalardan sonra ürün, pazarlara ulaştırılmaya hazır hale gelmektedir.
Biyoteknolojide ürün geliştirme ve iş süreçleri biyoteknoloji şirketleri için hayati öneme sahiptir. Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Adım Adım Biyogirişimcilik: Biyoteknoloji Girişimci ve Yatırımcılarına Yol Haritası kitabına Google Books’tan ulaşabilirsiniz. Ayrıca güncel kitaplar için de aba Yayın resmi internet sitesine göz atabilirsiniz. Güncel konularda hazırlanmış bilgi dolu videolara erişmek için Doç. Dr. Gamze Sart YouTube kanalına abone olabilirsiniz. Silikon Vadisi’nde yaşanan gelişmeleri yakından takip etmek için vadide start-up olarak faaliyet gösteren Mentorloops şirketinin blog yazılarını takip edebilirsiniz.