Fikirler her alanda oldukça önemlidir. Çünkü aslında her şey bir fikirle başlamaktadır. İş fikri geliştirmek de iş sürecinin en başındaki eylemdir. Tüm ürün geliştirme süreçlerinde yer alan ilk aşama herhangi bir ihtiyaca çözüm olacak bir fikirdir. Biyoteknoloji alanında ortaya koyulan fikirlerin gelişim süreçleri biraz daha önemlidir. Biyoteknoloji alandaki fikirler, bilimsel deney ve olumlu iş zihniyeti yapısının sinerjisi ile oluşmaktadır.

Bu alandaki fikirler akademik bilgi ve araştırmalar üzerine kurulmaktadır. Fikrin çözüme uygunluğunun test edilmesi, bir konsepte çevrilmesi ve konseptin test edilerek prototipin oluşturulmasına kadar yaşanan tüm süreçler araştırma geliştirme süreçleri olarak adlandırılmaktadır. Ar-Ge süreçleri genellikle laboratuvar ortamlarında gerçekleştirilmektedir.

Fikirlerin Prototipe Dönüşmesi ve Sonrası Nasıl Gerçekleşir?

İş fikri geliştirmek için laboratuvar ortamında Ar-Ge çalışmaları büyük bir titizlikle oluşturulmaktadır. Yapılan çalışmalar sonucunda oluşturulan ilk prototip ile teknolojik uygunluk çalışmaları yapılmaktadır. Prototipin uygunluğu bu aşamada gözden geçirilmektedir. Fikrin geliştirilme aşaması işbirliğinin son derece önemli olduğu bir aşamadır. Bu aşamada üniversite ile sanayi işbirliklerinin gerçekleşmesi beklenmektedir. Zaten sürecin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için de işbirliğinin sorunsuz bir şekilde kurulması gerekmektedir. İş birlikleri sağlandıktan sonra ürünlerin tanımlanması, onaylanması ve üretilmesi süreçleri başlar. Bu süreçler ticarileşme süreçlerini anlatmaktadır.

Girişimciler bu süreçte temel bir prensip olarak fikir geliştirme süreci için adım adım ajandalarına bağlı olmak zorundadırlar. Ayrıca mümkün olduğu kadar çok sayıda kişi ve sektör ile süreç boyunca iletişim halinde bulunmaları gerekmektedir. Bu süreçler herhangi bir sektör için daha normal sürelerde yaşansa da biyoteknoloji alanında biraz daha uzun sürmektedir. Ancak biyoteknoloji alanında yapılan çalışmaların insan hayatına olan katkısı göz önüne alındığında bu süreçlere katlanmak mümkün olmaktadır.

Biyoteknoloji Alanında İş Fikri Geliştirmek

Biyoteknoloji alanı biyoteknolojik girişimlerle ayakta kalmaktadır. Biyoteknolojik girişimler; bilimsel deneyim ve olumlu bir iş yönetme yaklaşımının sinerjisi ile oluşmaktadır. Biyoteknoloji alanında yürünecek yol ne olursa olsun girişimcilerin göz önünde bulundurmaları gereken bazı hususlar vardır. Öncelikle girişimciler, girişim konusu hakkında çok disiplinli bir şekilde çalışmalıdır. Bundan sonra da girişimcilik ekosistemi içerisinde yer alan oyuncuları iyi bilinmeleri gerekmektedir. Tüm bunlar, girişimcinin fikir geliştirme sürecini pozitif kazanımla yürütmesi için elzemdir.

Biyogirişimciler iş fikri geliştirmek için bir yola girdiklerinde diğer sektörde ortaya çıkan durumlardan daha farklı durumlar gerçekleşmektedir. İş fikirleri herhangi bir fırsata dönüşsün ya da dönüşmesin mevcut durumun bilime katkısı olmaktadır. Çünkü bu sayede bilimsel olarak gerçekleşecek ya da gerçekleşmeyecek olan durumların açığa çıkması sağlanmaktadır. Yani girişim başarısızlıkla sonuçlansa bile aslında bir başarı elde edilmektedir. Bu durum ‘başarısızlığın başarısı’ olarak isimlendirilebilir. İş fikri oluşturmak için kullanılan yöntemler biyoteknoloji alanında bir bilgi birikimi oluşturmaktadır.

Biyogirişimciler Başarısız Olduklarında da Başarılı mı Sayılmalı?

Biyoteknoloji alanında yapılan tüm çalışmalar evrensel olarak bilime katkı sağlamaktadır. Seri A grubu içerisinde çok sayıda yatırım alan bazı biyogirişimler süreç içerisinde başarısızlığa uğrayabilmektedir. Organizasyonel iş süreçlerinde yaşanan başarısızlıklar kimi zaman biyogirişimlerin başarısızlığa uğramasına sebep olan önemli bir nedendir. Girişimci iş fikri geliştirmek ve planlamak söz konusu olduğunda Quartet girişimini örnek olarak gösterebiliriz. Quartet girişimi dünya nüfusunun %3 ve %4’lük kesimini etkileyen çok önemli bir ürünleştirme kararı almıştır. Çünkü ilgilendikleri girişim, dünya genelinde çözüm bekleyen bir soruna yönelikti.

Bu soruna yönelik olarak çözüme ihtiyaç bulunmaktaydı. Quartet ekibi bu süreçte harika bir takıma sahip durumdaydı. Ekipte yer alan takım oyuncuları kendi akademik birimlerini disiplinli bir şekilde organize ederek biyogirişim sürecini hızlandırmışlardır. Ekip, tüm akademik birikimlerini bir araya getirdikleri için çalışmalarında hızlı bir şekilde ilerlemeyi başarmışlardır. Girişim ciddi anlamda ilerlemeyi başarmıştır ve pek çok girişimcinin ulaşmak istediği düzeye varmıştır. Çalışmalar bu kadar iyi bir şekilde devam ederken biyoloji alanında yaşanan gelişmeler nedeniyle çalışmalar ne yazık ki son bulmuştur.

İş Fikri Geliştirmek Süreçleri Başarısızlarla İlerlemektedir!

Quartet ekibi tarafından oluşturulan hipotez aslında yanlış bir hipotez olmuştur. Ancak yatırımcıların girişimleri sonucunda oluşan ar-ge bütçesi farklı bir biyolojik etkileşimi ortaya çıkarmıştır. Quartet tarafından yürütülen öncü çalışmalar, aslında başarısızlıkla gerçek bir başarıyı ortaya çıkarmıştır. Biyogirişimler bu anlamda son derece faydalı çalışmalardır. İş fikri geliştirmek için biyoteknoloji alanında yapılan hatalı girişimler bilimin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Bir fırsatın gerçekliği ve başarıya dönüşme potansiyeli iş fikrinin gerçekleşmesini sağlayan unsurlardır. Herhangi bir girişimci için gerekli olan unsurlar şöyledir:

• Girişimci tarafından önerilen proje,
• Sunulan iş fikri,
• Kurulan iyi bir takım,
• Bulunabilen finansman,
• Gereksinim duyulan altyapı.

Tüm bunlar bir biyogirişimin iyi çıkış yakalayabilmesi adına gereklidir. Sürecin en başında; fikri oluşturmak ve doğru bir iletişim ağı oluşturmak yer almaktadır.

Bir Fikri Oluşturmak ve İşe Dönüştürmek

Bir iş fikri genellikle bir problemin varlığına dayalı olarak ortaya çıkmaktadır. Çözülmemiş bir problem ya da iyileştirilmesi gereken bir durum, iş fikrinin ortaya çıkması için aradığı ortamlardandır. İs Fikirleri doğru bir ortam bulunduğunda girişimci tarafından gün yüzüne çıkarılmaktadır. Üretilen bir iş fikri;

• Pazarda alan bulabilmeli,
• Rekabetçi unsurları aşma özelliklerine sahip olmalı,
• Ürün olma potansiyelini üzerinde taşımalıdır.

GİRİŞİMCİLİK sürecinde iş fikri geliştirme ile ürünün gerekli olan aşamaları sırasıyla yaşanmaktadır. Ortaya çıkan bir fikrin iş potansiyeli analiz edilmelidir. Bir fikrin analiz edilmesi sırasında fizibilite yapma ve görüş toplama çalışmaları yapılabilir. Yani iş fikrinin en anlaşılabilir hali ile başkalarına anlatabilmek bu aşamada önemlidir. Bir fikrin karşı tarafa en sade şekli ile anlatılabilmesi için fikrin anlatıcı tarafından tam anlamıyla özümsenmesi gerekmektedir.

Fikrin özümsenmesi için ilk aşamada, fikre ilişkin ayrıntıların bir kağıda dökülmesi faydalı olabilir. İş fikri zamanla gelişen bir olgu olduğu için kat edilen gelişmeler ve ilerlemeler aşama aşama not edilmelidir. Bu durum girişimcinin kendi ilerleme performansını takip edebilmesi açısından yararlı olacaktır. Ancak pratikte, girişimcilerin bu gelişim evrelerini çoğunlukla es geçtikleri görülmektedir. Bu durum yalnızca girişim hikayelerinde değil, ar-ge çalışmalarında da aynı sonuca yol açmaktadır.

Girişimci Bir Fikri Ne Zaman Bulmaktadır?

Bir fikri geliştirmek için 100 kişilik bir ekip kurmaya gerek yoktur. Zaten bir fikrin ortaya çıkış aşaması da genellikle bireyseldir. Bir girişimciye, ‘girişim fikrini nasıl buldun’ diye sorarsanız alacağınız cevap büyük ihtimalle ‘aniden’ olacaktır. Bilim insanları da yeni bir fikir bulduklarında bu fikri ani bir şekilde bulduklarını itiraf etmektedir. Darwin için de bu durum aynı şekilde gerçekleşmiştir. Darwin evrim teorisini bir anda anladığını ifade etmiştir. Ancak Darwin’in günlükleri incelendiğinde bu alanda uzun süredir devam eden çalışmalarının olduğu görülmektedir.

Yani süreç zaman içerisinde yavaş yavaş gelişmiştir. Bir fikrin ortaya çıkış şekli nasıl olursa olsun, her fikrin başarılı olmadığını görmekteyiz. Yani ister aniden ister aşama aşama gelişen bir fikir olsun, girişimci için başarı her zaman kesin değildir. Bu konuda yapılan çalışmalar da iş fikirlerinin çok azının başarılı olduğunu ortaya koymaktadır. Yapılan istatistiki analizlere göre günlük yaşam içerisinde yapılan 3000 iş fikrinden yalnızca bir tanesi başarıya ulaşmaktadır. Bu durum, iş fikirlerinin ne kadar yoğun bir şekilde ortadan kalktığını göstermektedir.

İş Fikri Geliştirmek Söz Konusu Olduğunda Neden Başarısızlıklar Yaşanmaktadır?

İş fikirleri dikkate alındığında başarısız olan fikirlerin aslında kötü fikirler oldukları için başarısız oldukları sözü doğruyu yansıtmamaktadır. Başarısız olan iş fikri süreçleri incelendiğinde iş fikirlerinin gelişimleri boyunca yaşanan organizasyonel bozukluklar nedeniyle bu durumun yaşandığı anlaşılmaktadır. Pek çok yararlı ve önemli iş fikri sırf doğru organize olamamaktan kaynaklı olarak başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Bu durum bilimin gelişmesi adına da olumsuz olan bir durumu yansıtmaktadır. Başarısız bir iş fikri geliştirmek sürecinde yaşanan organizasyonel bozukluklar şunlardır:

• Doğru ekibin bir araya gelmemesi,
• Doğru yer tespit edilememesi,
• Fikir için doğru zamanın bulunamaması,
• Diğer koşulların uygun olmaması.

Tüm bu durumlar iş fikirlerinin başarılı bir girişime dönüşmesinde engel oluşturmaktadır. Başarılı girişimler göz önüne alındığında herhangi bir fikrin fırsata dönüşmesinde bazı yöntemlerin uygulanmasının sürece olumlu katkılar sağladığı görülmektedir. Yaratıcılık konusunda farkındalığa sahip olmak bu yöntemler arasında sayılabilir. Girişim sırasında belli başlı noktaları en iyi şekilde birleştirmek yaratıcılık olarak tanımlanabilir. Yaratıcı bir beyin yapısına sahip olan insanlara bir şeyi başardıklarında, bunu nasıl başardıkları sorulmaktadır. Ancak yaratıcı beyinler bu başarıyı nasıl elde ettiklerini bilmediklerini söylemektedirler.

Yaratıcılık Nedir?

Bir fikri üreten insanlara göre yaratıcılık; fırsatları ve olayları aniden görebilmek demektir. Yaratıcılık kavramının arkasında yer alan gerçek durum; farklı bilgileri ve farklı deneyimleri bir araya getirerek yeni bir olguyu yüksek özgünlükte sentez etme gerekliliğidir. Biyogirişimler için de durum ve süreçler aynıdır. Araştırma ve geliştirme çalışmaları sonucunda ortaya çıkan noktaların bir araya getirilmesi biyogirişimlerde de fikrin fırsata dönüşmesini sağlamaktadır. Biyoteknoloji alanında yapılan çalışmalarda, yaratıcılık faktörünü ön plana çıkarmak için bazı hususlar önemlidir. Örneğin; çalışma sırasında bazı rutinlerin dışına çıkılması, çalışma ortamının değiştirilmesi, farklı işbirliklerini göz etmek, forum sitelerinde fikirleri tartışmak, sorun ve çözümlere yönelik kağıt üzerinde ağaçlar çizmek ve parametreleri dizebilmek yaratıcılığın ortaya çıkmasında önemlidir.

İş fikri geliştirmek için yaşanan süreçlerde başarısızlık hikayelerini dinlemek, girişimciye doğru çıkış yolunu bulmak adına yardımcı olmaktadır. Ayrıca sorun üzerinde derin ve uzun süreli düşünceler yapmak da çıkış yolu bulma adına uygulanan önemli stratejilerden bir tanesidir. Motivasyon anlamında girişimciler için işin sürdürülebilir bir yapıya sahip olması önemlidir. Girişimci bir karaktere sahip olanlarda, kendi fikirlerini akıllarına geldiği anda not ettikleri görülmektedir. Çünkü bugün herhangi bir anlamı olmayan bir fikir, ilerleyen dönemlerde önem kazanabilir. Kağıda not almak, herhangi bir fikrin oluşmasında hayati bir rol oynamaktadır.

Bir Fikrin Gelişmesi

Kısa notlar, fikrin tamamını yansıtan bir ağaç görüntüsü ortaya koyabilmektedir. Yani bu tarz bir yöntem fikrin görünebilirliğini ortaya koymaktadır. Bir fikir hakkında düşünce kümeleri oluşturmak da aynı şekilde fikrin görünebilirliğini arttırmaktadır. Bu amaçla kısa notların renkli kağıtlara yapıştırılarak herhangi bir panoya yapıştırılması, fikrin gelişimine katkı sağlayacaktır. Yazılanların bağlantılı bir şekilde olması gerekmektedir. Yani her fikrin birbirine bağlantılı bir akış içerisinde belirtilmesi gerekmektedir. Bu durum fikrin gittikçe gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Adım Adım Biyogirişimcilik: Biyoteknoloji Girişimci ve Yatırımcılarına Yol Haritası kitabına Google Books’tan ulaşabilirsiniz. Ayrıca güncel kitaplar için de aba Yayın resmi internet sitesine göz atabilirsiniz. Güncel konularda hazırlanmış bilgi dolu videolara erişmek için Doç. Dr. Gamze Sart YouTube kanalına abone olabilirsiniz.