Genel anlamda bireyin çevresiyle olan belli bir seviyede olan etkileşimleri sonucunda meydana gelen nispeten kalıcı olan davranışlar bütününe beyin temelli öğrenme denilmektedir. Davranış değişimleri ise beyin temelli öğrenmenin özellikleri üzerinde yoğunlaşmaktadır. Buna bağlı olarak davranışçı kuramcıları ele alacak olursak; öğrenmenin davranış ile uyarıcılar arasında oluştuğunu ifade etmektedir. Öğrenmenin sonucunda ise ödül ya da cezalandırma durumu söz konusu olmaktadır. Öğrenmenin bu şekilde pekiştirildiğine inanmaktadırlar.

Bilişsel kuramcılara göre ise öğrenme daha farklı yönde işlemektedir. Onlara göre öğrenme süreci bireyin çevresinde gelişen olaylara yüklediği anlamlara göre şekillenmektedir. Duyuşsal kuramcılara göre ise durum daha farklı bir hal almaktadır. Onlara göre de; öğrenmenin doğasından çok sorunlarıyla ilgilenmek önemlidir. Bu sorunlar giderildikçe öğrenme hız kazanacak ve daha kalıcı olacaktır. Bireyin tutum ve davranışlarında çevresi ile olan etkileşimi ile meydana gelen kalıcı değişmeler öğrenmenin bir parçası olarak kendini göstermektedir.

Beyin Temelli Öğrenmenin Özellikleri ve Farklı Tanımları

Öğrenme için ortaya atılan ve yeni veriler ışığında her geçen gün oluşturulan tanımlar bulunmaktadır. İlk tanım olarak öğrenme; öğrencinin daha önceden öğrenmiş olduğu bilgiler ile yeni öğrendiği bilgileri ilişkilendirerek yeni anlamlar ortaya çıkardığı aktif bir süreç olarak ifade edilmektedir. Bu tanım daha çok yapılandırıcı kuramcılar tarafından kabul görmektedir. Nörofizyolojik kurama göre öğrenme ise; dentrit ve sinapsislerin bir araya gelerek oluşturduğu formasyon şeklinde tanımlanmaktadır.

Başka bir tanım ise; öğrenmenin değişme ve uyum sağlama kabiliyetinin bir arada işlemesiyle oluştuğunu belirtmektedir. Başka bir tanım ise öğrenmeyi iki şekilde ele almaktadır. Beyin temelli öğrenmenin özellikleri ile hareket ederek nöronların içyapısında meydana gelen değişimlerin etkileşimiyle oluşan öğrenme şeklidir. Dış etkenler tarafından uyarılan beynin biyokimyasal değişim yaşaması da öğrenme tanımlarındandır. Bir diğer öğrenme tanımı ise; duyular arasındaki her bir nöronla diğer nöronların etkileşim içerisinde olmasıdır. Nöronlar arası mesajlar vasıtasıyla biyolojik, fizyolojik ve kimyasal uyumların koordinasyonu sonucunda veri alışverişindeki değişimleri ifade etmektedir.

Beyin Temelli Öğrenmede 12 İlke

Öğrenmenin asıl gerçekleştiği yer olan beynin öğrenmeye hazır olması son derece önemlidir. Bu nedenle beynin nasıl çalıştığı ve öğrenmeye olan meylinin ne yönde olduğunun saptanması öğrenme sürecine katkı sağlayacaktır. Beyni oluşturan sinir sistemleri fonksiyonel olarak çok sayıda farklı hücreyi bünyesinde taşımaktadır. Nöronlar öğrenmeye entegre olmuş sinir hücreleridir. Beyinde öğrenmenin gerçekleşebilmesi için sinir hücrelerinin hareketli olması gerekir. Beyindeki hücreler arasında gerçekleşen bu hareketlilik ise denritler ve aksonlar tarafından gerçekleştirilir. Beyin temelli öğrenmenin özellikleri arasında 12 temel ilke bulunmaktadır.

1. Beyin sinir hücreleri arasındaki alışveriş sayesinde paralel bir işlemci olarak insan vücudunda görev almaktadır
2. Öğrenme bir bütün olarak kendini göstermektedir
3. Beynin anlam arayışı içerisinde olması içyapısıyla alakalı bir durumdur
4. Anlam arayışı ise örgütlenme sonucu meydana gelmektedir
5. Duyguların olması örüntüleme için oldukça önemlidir
6. Beyin hem parça parça hem de bütünsel olarak işlevlerini yerine getirmektedir
7. Öğrenme hem odaklanmayı ve dikkati hem de çevresel uyarıcıları kendine yol haritası olarak seçer
8. Öğrenme her zaman iki şekilde gerçekleşir. Bunlar; bilinçli öğrenme ve bilinçsiz öğrenmedir.
9. Beyinde en az iki farklı bellek bulunmaktadır
10. Öğrenmeler doğal uzamsal bellekte gerçekleştirilirse daha kalıcı olur
11. Öğrenme zorlanma durumunda daha etkili olur. Tehdit durumunda öğrenme engellenmiş olur
12. Her beynin kendine has bir yapısı vardır ve her beyin özeldir.

Beyin temelli öğrenmenin özellikleri hakkında detaylı bilgi almak için Eric Jensen ve Liesl McConchie tarafından yazılan Beyin Temelli Öğrenme kitabına Google Books üzerinden ulaşabilirsiniz. Diğer konularda hazırlanan bilgilendirici kitaplara da aba Yayın internet sitesi üzerinden erişebilirsiniz.