Geçmiş yıllardan beri çoğu eğitimcinin en ciddi arayışı, “ne yapılırsa beyin öğrenmeyi en kalıcı ve en etkili şekilde yapabilir” sorusu olmuştur. Günümüze kadar gelmiş olan pek çok teori ve kuram bu anlayış üzerinden ilerleme kat etmiştir. Ancak son duruma bakıldığında kullanılan yöntemlerin biri ya da bir kaçı halen daha kusursuz sonuçlar vermemektedir. Beyin temelli öğretim yöntemleri ise bu tartışmalar ışığında gelişme göstererek daha ılımlı sonuçlar alınmasına önayak olmuştur.

Uygulanan her yöntem her topluluğa uyum sağlayacak gibi bir genelleme içerisinde bulunmamaktadır. Çünkü uygulanan yöntemler ya toplumlar üzerinde istenmeyen bazı etkiler oluşturmuş ya da bazı maddi imkansızlıklar yüzünden uygulanmasından vazgeçilmiştir. Tüm bunların sonucunda ne yazık ki klasik öğrenme metotlarına dönüş yapılarak kısır döngünün başlangıcı oluşmuştur. Öğretmen kendi metoduyla dersi anlatır, öğrenci ya anlar ya da anlamaz. Günümüz eğitim sisteminde yüzlerce öğrenciye ders verilen amfilerde bulunmakta, 1o kişiyi geçmeyen sınıflarda bulunmaktadır.

Kusursuz bir eğitim kalitesi olması şüphesiz ki imkansız bir durumdur. Çünkü farklı eğitim ortamlarının olması, öğrenci sayısındaki farklılıklar, teknolojik imkanlar gibi durumların olması öğrencilerin motivasyonu üzerinde önemli ölçüde etkilidir. Kısacası bu parametreler göz önünde bulundurulduğunda tek bir çözümün ya da yöntemin olduğu öğretim şekli günümüz şartlarında ütopik durmaktadır. Bu durumda hem eğitimcilere hem de planlayıcılara önemli görevler düşmektedir.

Beyin Temelli Öğretim Yöntemleri

Öğrenmeyi maksimuma taşımak için öğrencinin hem güveneceği hem de risk alacağı ders çalışma ortamları oluşturulmalıdır. Bunun içinde stres ortamlarının en aza indirilmesi gerekmektedir. Kendini rahat ortam içerisinde hisseden öğrenci derslere daha hızlı bir şekilde adapte olma eğilimine geçecektir. Çünkü öğretmenler eğitim işini en iyi şekilde yapmak isterken öğrencilerde kendilerine yöneltilen bilgileri en iyi şekilde öğrenmek istemektedir. Beyin temelli öğretim yöntemleri sayesinde hem eğitimciler hem de öğrenciler bu noktada üzerlerine düşen her görevi yerine getirme gayretine girmektedir.

1. Bütünleştirilmiş Öğretim Yöntemi: Yönteme göre konular bir ya da birkaç ders bir araya getirilerek oluşturulmaktadır. Yöntemin dezavantajı o anda sınıf içerisinde farklı branşta öğretmenlerin olması imkansız sayılacağından özellikle ortaöğretimde uygulanması oldukça zordur. Ancak sınıf öğretmenleri her dersten sorumlu olduğundan ilköğretimde uygulanması daha kolaydır.
2. Tematik Öğretim Yöntemi: Bu yaklaşıma göre konu başlıkları sabit kalmakta yalnızca alt başlıklar değişmektedir. Alt başlıklar sayesinde ana başlıkla bağlantılar sağlanmaktadır. Verilen tema üzerinden öğrenciler bildikleri bütün konular üzerinden tartışır. Temanın altına ise alt başlıklar öğrenciler tarafından belirlenir. Yani ana başlığı öğretmen belirler ancak alt başlıkları öğrencilerin kendisi belirler.
3. Konuya Bağlı Ahenkli Düzenleme Yöntemi: Öğretmenin dersi anlatırken daha genel konulardan ziyade özel konulara yönelmesi öğrencilerin derse olan dikkatini artıracaktır. Beyin temelli öğretme yöntemleri içerisinde bulunan bu yöntem ile genel anlamda zararı ifade eden bir durumun faydalı taraflarının olduğuna da değinilmektedir.
4. İşbirliğine Dayalı Öğrenme Yöntemi: İnsanların karşılıklı iletişimleri üzerinde duran bu yöntem, işbirliği yapma kapasitelerini de artırmaktadır. Öğretmen tarafından oluşturulan ders çalışma grupları belli konular üzerinde çalışırlar. Her grupta yer alan öğrencilerin bir görevi ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu sayede öğrencilerin öğrenme sorumlukları arttırılmış olur.
5. Çoklu Zeka Teorisi Yöntemi: Bu yöntem öğrencileri ezberden uzaklaştırmaktadır. Her öğrencinin farklı öğrenme tekniğinin olduğuna inanan bu yöntem öğrencileri keşfetmeye yöneltmektedir.
6. Proje Tabanlı Öğrenme Yöntemi: Öğrenciyi düşünmeye iterek onun üretmesini sağlamaktadır. Öğrenci üretirken konuyu daha iyi kavramaktadır.
7. Drama Yöntemi İle Öğrenme: Öğrencinin rol içerisinde olduğunda daha kalıcı bir öğrenme kazanacağını savunmaktadır.

Beyin Temelli Öğrenmenin Avantajları Nelerdir?

1. Beyin temelli öğretme yöntemleri aynı zamanda pek çok avantajı da beraberinde getirmektedir. Öğrenci bilgiyi ezberlerse geçici bir süre için beyin bunu canlı tutar. Ancak beyne aralıklarla tekrar ettirilirse bilgi ömür boyu hafızada tutulabilir.
2. Öğrenci dersi öğrenirken pek çok alternatifle karşı karşıya kalır. Bu sayede günlük hayatta karşılaşılan problemlerle baş etmeyi becerebilir.
3. Öğretmen sınıf ortamında her bir öğrenciyi zinde tutmalıdır. Bu durum öğretmeni fiziksel olarak çok zorlasa da, sonuçta sınıfın başarı düzeyi artacaktır.
4. Ders içerisinde anlatılan konu diğer derslerle ilişkilendirilerek öğrencileri birden çok ders hatırlatılmış olur.
5. Tehdit ve stres ortamından uzaklaştırılan öğrenci hangi ders olursa olsun dersi sevecek ve başarıya ilerleyecektir.
6. Yöntemlerle öğrenci öğrenmeye empoze edilmiş olacak ve bu durumda kaliteli öğrenmeyi beraberinde getirecektir.
7. Beyin insan vücudunun merkezidir. Bu merkez ne kadar sağlıklı tutulursa öğrenme sürecide o kadar verimli olacaktır.
8. Beyin temelli öğretme yöntemleri yalnızca sınıf ortamında geçerli değildir. İyi öğrenildiği takdirde günlük hayatta da beyne tam olarak yerleşecektir.

Beyin temelli öğretme yöntemleri hakkında detaylı bilgi almak için Eric Jensen ve Liesl McConchie tarafından yazılan Beyin Temelli Öğrenme kitabına Google Books üzerinden ulaşabilirsiniz. Diğer konularda hazırlanan bilgilendirici kitaplara da aba Yayın internet sitesi üzerinden erişebilirsiniz. Güncel konularda hazırlanan videoları Doç. Dr. Gamze Sart YouTube kanalından takip edebilirsiniz.