Otizm genetik bir hastalık mıdır sorusuna otizmin genetik faktörlerden ciddi anlamda etkilendiği yanıtını vermiştik. Otizm durumu kadınlara nazaran erkeklerde daha sık görülmektedir. Genetik kökenli pek çok rahatsızlıkta otizm belirtilerinin görülmesi, otizmin genetik bir durum olduğu yönünde fikir oluşturmuştur. Ayrıca bunun dışında, bir ailede birden çok otizmli bireyin gözlemlenmesi de otizmin kalıtsal olduğuna dair inancı pekiştirmiştir.
Otizm neden olur sorusunu doğru yanıtlayabilmek için elimizde kesin doneler olmasa da otizmin genetik olduğuna dair pek çok kanıt dikkat çekmektedir. Otizm belirtileri olarak zeka geriliği, psikiyatrik sorunlar ve konuşma bozukluğu durumları ile karşılaşılması da durumun genetik olduğuna yönelik sonuçları destekler niteliktedir.
Otizm Genetik İse Diğer Faktörler Ne Kadar Etkilidir?
Otizm kalıtsal mı sorusuna konu ile ilgili mantıklı cevaplar verilebilmektedir. Otizm anneden mi geçer sorusuna yönelik olarak otizmin kromozomlar aracılığı ile taşındığına dair düşünceler mevcuttur. Rahatsızlığın erkeklerde daha sık görüldüğü, bunun nedeninin ise erkeklerde X kromozom sayısının ‘1’ olduğu şeklinde açıklanmaktadır. Otizm, X kromozomu üzerinden taşındığından ve kadınlarda X kromozomu sayı olarak iki tane olduğundan, rahatsızlığın kadınlarda görülme sıklığı daha düşüktür.
Erkeklerin yapıları gereği de otizme daha yatkın bir beyin yapısına sahip olduğu diğer çalışma sonuçlarından görülmektedir. Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron hormonu kadınlarda da salgılanmasına rağmen salgılanma durumu erkeklerde daha fazla olmaktadır. Bebek rahim içindeyken testosterona yüksek dozda maruz kalabilmektedir. Bu durum bebeklerde 12 aylık dönemde otizm belirtilerinin görülmesine neden olabilmektedir.
Tüm Bu Deliller Otizmi Genetik Bir Durum Yapar Mı?
Otizm anne karnında anlaşılır mı sorusuna otizmi anımsatan bazı durumlar nedeniyle olumlu bakılabilmektedir. Ancak mevcut deliller göz önüne alındığında dahi otizmin kalıtsal temellerini anlamak yeterli değildir. Konu hakkında pek çok araştırma ve çalışma halen daha devam etmektedir. Otizm çok karmaşık ve birden fazla faktörlü, genetik zemine sahip bir rahatsızlıktır. Genetik varyantların, rahatsızlığın oluşmasında etkisi bulunmaktadır. Çalışmalar sonucunda otizmlilerin yaklaşık %10’unda bulunan bazı genetik sendromlar ortaya koyulmuştur. Otizm genetik göstergeleri nedeniyle genetik faktörlere bağlansa da duruma etki eden çok sayıda dışsal faktör de bulunmaktadır.
Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Prof. Dr. Barış Korkmaz tarafından kaleme alınan ve Aba Yayınevi tarafından satışa sunulan Ah Şu Otizm kitabına ulaşabilirsiniz.
