Otizm artıyor mu tarzındaki sorular, mevcut durumdaki istatistiksel verilere dayanılarak merak edilen konular arasında yer almaktadır. Aslında önceki dönemlerle kıyaslandığında sayısal bir artış göze çarpmaktadır. Çünkü önceki dönemlerde 2500 kişiden 1 kişide görülen otizm durumu, bugün 68 kişide 1 kişiye kadar inmiştir. Bu durum, otizmde yaşanan bir artışı gözler önüne sermektedir. Görülen bu artışa rağmen otizmde bir epidemi olduğundan söz etmek mümkün değildir. Bilindiği gibi bir hastalıkta beklenenden daha yüksek bir artış görüldüğünde bu durumun, hastalığın gerçek riskinde meydana gelen bir değişikliğe bağlı olduğuna inanılıyorsa duruma ‘epidemi’ adı verilmektedir. Ancak otizmde bir salgından bahsetmek söz konusu değildir.
Gerçekten Otizm Artıyor Mu?
Otizm durumu için özel risk faktörleri ne yazık ki bilinmemektedir. Durum böyle olunca da gerçek bir risk artışını test etmek ve ölçmek de mümkün olmamaktadır. Ancak otizmde meydana gelen bu artış için birçok nedeni sıralamak da imkan dahilindedir. Genişletilmiş tanı kriterleri bunlardan bir tanesini oluşturmaktadır. Otizm artıyor mu sorusuna tanı aşamasının eskiye göre genişletilmesinden dolayı bir artış yaşanıyor şeklinde cevap verilebilir. Otizm neden artıyor sorusuna nasıl bir açıklama getirmek doğru olacaktır? Daha önceden otizm olarak değerlendirilmeyen durumlar, günümüzde otizm olarak değerlendirilmektedir. Bu durum ise tanı kriterlerine direkt etki ettiği için vaka sayısını etkilemektedir. Tanı kriterlerindeki değişim, hafif belirtileri de bu kapsama dahil etmiştir. Bu artışa, elbette ki hastalığın eskiye göre daha iyi tanınması durumu da etki etmiştir.
Bu Duruma Başka Hangi Olaylar Neden Olmaktadır?
Otizm artıyor mu sorusuna olumlu yönde cevap vermemize neden olan başka durumlar da mevcuttur. Bu duruma endüstriyelleşmenin etkilerini de dahil etmek mümkündür. Radyasyon artışı, çevre kirliliği ve insanların beslenme alışkanlıklarının değişmesi de tanının artışını sağlayan etmenler arasında yer almaktadır. Uluslararası yapılan evlilikler nedeniyle de otizm artışı yaşanmaktadır. Bu durumun farklı nedenleri olmakla birlikte en önemli sebebi, farklı dil ve kültür farklılıklarının otizm davranışlarını gizleyebilmesidir. Aynı kültür ve dile sahip olanlar arasında bu durumun anlaşılması kolay olurken farklı dil ve kültürdekilerin durumu anlamaları nispeten daha zor olmaktadır. Sonuç olarak otizm artıyor mu sorusuna bu bakış açıları ile cevap vermek yerinde olacaktır.
Konu hakkında daha detaylı bilgi almak için Prof. Dr. Barış Korkmaz tarafından kaleme alınan ve Aba Yayınevi tarafından basılan Ah Şu Otizm kitabına ulaşabilirsiniz.
